vrijdag 10 juni 2011

Cultuurdeelname: gezond voor iedereen


De regering staat voor de opdracht miljarden te bezuinigen op vrijwel alle beleidsterreinen. Vandaag (10 juni) presenteert staatssecretaris Zijlstra zijn bezuinigingsplannen voor de culturele sector. De vraag is vooral óf en zo ja, hóe de culturele sector deze bezuinigingen zal overleven.
Van het antwoord hangt veel af, want ook nieuw onderzoek toont weer aan dat cultuur voor iedereen van belang is en - meer dan we tot nu toe wisten - bevorderlijk is voor de gezondheid van de mens.
Ik heb op deze plek al vaker
geschreven over het belang van cultuureducatie en van de deelname aan kunst en cultuur voor de kwaliteit van leven. We weten bijvoorbeeld dat community arts vitaminen kunnen zijn voor een wijk en dat een gezond cultureel klimaat bevorderlijk is voor de economie van een stad. Ook de ouderenzorg en verzorgingshuizen zetten kunst en cultuur steeds bewuster in om mensen actief en gezond te houden. Culturele activiteiten blijken steeds meer een factor van belang voor onze gezondheid. Het rapport Arts in Healthcare van de Society for the Arts in Healthcare in de USA (2009) noemt ongeveer tachtig onderzoeken, uitgesplitst naar muziek, beeldende kunst, vormgeving, dans, theater en literatuur. De resultaten wijzen allemaal in dezelfde richting: kunst heeft onmiskenbaar een positieve invloed op de genezing en de gezondheid van patiënten. Het herstel verloopt voorspoediger, zowel fysiek, mentaal als emotioneel.

Dat het effect van cultuurdeelname op gezondheid ook meetbaar is, blijkt ook uit een onderzoek onder 50.797 Noren, onlangs
gepubliceerd in de peer-reviewed Journal of Epidemiology and Community Health, het officiële blad van de Society for Social Medicine, De resultaten zijn opvallend. Vrouwen blijken tevredener te zijn met hun leven als ze naar sportevenementen en de kerk gaan. Met name sport geeft vrouwen een gezond gevoel. Mannen voelen zich gezonder als ze buiten bezig zijn, fysiek in actie komen en vrijwilligerswerk doen. En … mannen voelen zich ook gezonder als ze aan cultuur doen. Het maakt daarbij niet uit of het om een theatervoorstelling, expositie of concert gaat. 'Mannen blijken op het gebied van gezondheid meer baat te hebben bij verschillende culturele activiteiten dan vrouwen', concludeert Koenraad Cuypers, een van de onderzoekers.

Bij alle te maken beleidskeuzes - nu en in de toekomst - is er nu dus nóg een argument voor het behoud van een gezonde culturele sector: cultuureducatie en cultuurdeelname bevorderen overduidelijk ieders gezondheid.

Zie ook de discussie over het gezondheidsaspect van cultuurdeelname op het Netwerk Cultuureducatie op LinkedIn.

3 opmerkingen:

  1. Deze reactie is verwijderd door de auteur.

    BeantwoordenVerwijderen
  2. ik weet niet of de cultuursector er op termijn werkelijk baat bij heeft om de nadruk te leggen op gezondheidseffecten. Het werkelijk causale verband is natuurlijk slecht te leggen en gezondheidsgevoelens zijn nog geen meetbare gezondheidseffecten zoals de politiek die zal definiëren. Maar het belangrijkste nadeel van dit argument is dat het kunst reduceert tot één van de effecten en daarmee de discussie over de waarde van kunst reduceert tot een deeleffect waarmee economen en gezondheidsmanagers aan de haal zullen gaan. Negatieve gezondheidseffecten van (sommige vormen van) cultuur zijn natuurlijk ook te vinden (ik denk aan doofheid bij musici en bezoekers van popconcerten). Is dat dan een argument tegen investeren in cultuur? Is de waarde van culturele activiteiten werkelijk af te meten naar het nut in gezondheidseffecten of nut op andere terreinen? Gezondheid is wel een sterk retorisch argument tegenwoordig gezien het belang dat veel mensen hieraan toekennen en bij de huidige marktwerking in de zorg ook een toenemend krachtig economisch argument. Maar is het werkelijk een goed argument voor de intrinsieke waarde van cultuuruitingen?

    BeantwoordenVerwijderen