vrijdag 26 november 2010

Middelen voor bemiddelen


Het was spannend woensdag in Haarlem. Vertegenwoordigers van de provincie Noord-Holland hadden wat uit te leggen aan basisschoolbesturen. De provincie bouwt immers de ondersteuning aan scholen voor cultuureducatie in twee jaar af en legt deze taak weer terug bij de gemeenten. Welke rol, vroeg de provincie, zien de schoolbesturen na de afbouw voor zichzelf? Een gedurfde vraag. Er kwam dan ook terecht protest van diverse bestuurders. Niet elke gemeente in Noord-Holland draagt cultuureducatie een warm hart toe, dus de schoolbesturen van die gemeenten zagen de bui al hangen: voor hen geen deskundig advies meer, geen inspirerende partner en geen ondersteuning bij de keuze van kunstmenu's. Deze scholen moeten het helemaal zelf doen!

Verrassend tegelijkertijd was de grote betrokkenheid van de aanwezige schoolbesturen en de bereidwilligheid van een groot aantal van hen om zelf te investeren in cultuureducatie. Sommige zijn daar al heel ver mee. Zij stellen bovenschools vakdocenten aan, die de kunstbemiddeling doen voor alle scholen onder hun bestuur. Er was ook gelijk een verhaal uit de praktijk. Een van de aanwezigen vertelde dat zij als bovenschools vakdocent de cultuursubsidieaanvragen schrijft voor alle scholen. Een groot voordeel volgens haar, want zij kent de scholen, weet wat scholen willen en onderhoudt zélf het culturele netwerk, in plaats van een externe partij.

De provincie verwees naar het voorbeeld van Noord-Limburg, waar drie schoolbesturen de handen ineen sloegen om hun eigen 'steunfunctie-instelling' CultuurPACT te realiseren. Inmiddels doen negentien Limburgse besturen hieraan mee en dragen de lasten bijna helemaal zelf! De provincie Limburg doet er een schepje bovenop en maakt een regionaal kenniscentrum mogelijk.

Maar als provinciale instellingen wegvallen en schoolbesturen minder betrokken zijn dan die in Haarlem? Wat zal dat betekenen voor omvang en kwaliteit van cultuureducatie? Daar maak ik me ernstig zorgen over. Ik hoop van harte dat provincie, gemeenten en schoolbesturen zich laten inspireren door deze voorbeelden en samen hun verantwoordelijkheid nemen voor kunst en cultuur in het onderwijs.


vrijdag 19 november 2010

Alle kinderen gelijke kansen op kunstbeoefening


Ik kom nog eens terug op het rapport dat ik in mijn vorige weblog noemde. Over de Betekenis van kunst en cultuur in het dagelijks leven. In tegenstelling tot het beeld dat bij sommige politici lijkt te bestaan dat kunst en cultuur niet belangrijk zouden zijn, laat dit onderzoek zien dat er in de samenleving juist veel draagvlak is voor subsidiëring van kunst en cultuur. Een ruime meerderheid van de Nederlanders vindt de totale rijksuitgaven aan kunst en cultuur helemaal niet te hoog. Vooral als het gaat om de ontwikkeling van kinderen is het draagvlak voor subsidiëring onder de Nederlandse bevolking zeer groot. En dit geldt ook voor Nederlanders van Turkse, Marokkaanse, Antilliaanse en Surinaamse afkomst. Onder deze groep is het draagvlak voor subsidies voor kunsteducatie zelfs nog groter. Het is dan maar goed dat in het regeerakkoord van VVD en CDA actieve cultuurparticipatie van belang blijft.

Kunstvakken op school bieden alle kinderen en jongeren kans op kennismaking met en verdieping in kunst en cultuur. Niet alleen door kijken en luisteren, maar zeker ook door zelf doen, de actieve vorm van participatie. En daarvoor geldt hetzelfde als wat het regeerakkoord over sport zegt: 'Kinderen en jongeren kunnen zich dankzij sport (en kunstbeoefening) gezonder en socialer ontwikkelen'.
Wie op school of thuis aan kunst en cultuur doet krijgt meer zelfvertrouwen en vergroot zijn sociale vaardigheden. Het stelt kinderen in staat zich te ontwikkelen tot mondige en weerbare mensen en het leert ze hun eigen cultuur, en daarmee ook hun identiteit te ontwikkelen, te waarderen én te relativeren.
In Nederland zijn er volgens schattingen echter ca. 300.000 kinderen die om financiële redenen niet mee kunnen doen. Hun ouders hebben te weinig geld voor museumbezoek, voor muziek of toneelles. Vandaar dat in gemeenten en provincies samen met het
Jeugdcultuurfonds Nederland plaatselijke of provinciale Jeugdcultuurfondsen zijn opgericht. Die zijn er in vier provincies waaronder Zuid-Holland en in dertien gemeenten, zoals Borger Odoorn en Eindhoven. Een veertiende gemeente werd vorige week vrijdag toegevoegd. Het college van burgemeester en wethouders van Utrecht besloot tot de oprichting van een Jeugdcultuurfonds. Met brede steun vanuit de gemeenteraad werd een motie daartoe aangenomen.

In Utrecht, en in die andere gemeenten en provincies, krijgen nu alle kinderen een kans om actief aan kunst mee te doen.


Alle kinderen doen mee! (2010)
Cultuurnetwerk Nederland in samenwerking met het Nederlands Instituut voor Sport en Bewegen (NISB)
.

vrijdag 12 november 2010

Klikken of bewegen voor cultuur?


Vandaag ga ik nieuwerwets actie voeren: ik teken online een petitie voor de bibliotheken en bevestig met een opgestoken 'vind ik leuk duimpje' op Facebook dat ook ik graag de culturele kaalslag wil stoppen. Ik word lid van de Partij voor de kunst en stuur daarna een mail naar een collega zodat hij ook aangespoord wordt om mee te doen. Stemmen anno 2010? Ik stuur een sms en als ik een actie wil aankondigen blader ik door naar de actiewebsite. In het internettijdperk is actie voeren nog steeds een noodzaak. De methode is nu niet de barricade maar in de meeste gevallen een muisklik.

Gelukkig heb ik deze week kunnen zien dat een discussie op LinkedIn mensen écht in beweging brengt. De oproep om een inwerkcursus te maken voor onze staatssecretaris via dit platform, bracht een groot aantal mensen naar Utrecht. Ik vind deze actiebereidheid heel bijzonder - mensen laten zien dat ze niet alleen digitaal druk zijn maar ook echt iets willen doen! Een mooi voorbeeld is ook de fondsenwerving online. Mocht je zelf niet links of rechts aan cultuur doen maar wel genoeg geld hebben, dan kies je via
voordekunst.nl een project om te ondersteunen.

Deze week heb ik de Betekenis van kunst en cultuur in het dagelijks leven gelezen. Dit goed onderbouwde en representatieve rapport van Motivaction bevestigt het idee dat ik al had. Het draagvlak voor kunst en cultuur is breed, heel veel breder dan politici ons doen geloven. En heus niet alleen voor hoge vormen ervan, maar ook voor nieuw en alledaags. Bijna negen van de tien Nederlanders vinden dat kunst en cultuur 'voor iedereen' is en vier van de vijf vinden het belangrijk dat er kunstenaars zijn. Blij verrast was ik te lezen dat een ruime meerderheid van de Nederlanders de totale rijksuitgaven aan kunst en cultuur helemaal niet te hoog vindt. Met name als het gaat om de ontwikkeling van kinderen is het draagvlak voor subsidiëring onder de Nederlandse bevolking zeer groot. 93% vindt het belangrijk dat kinderen opgroeien met kunst en cultuur!

En als het schreeuwen, muisklikken, praten en doen niet meer helpt, kunnen we ons protest letterlijk op het lijf tekenen zoals
Leon Riekwell deed.

donderdag 4 november 2010

Geen dovemansoren


Onze staatssecretaris cultuur was nog maar net benoemd toen ik via deze blog voorstelde hem een spoedcursus cultuureducatie aan te bieden. Want waar Van Bijsterveldt onmiskenbaar affiniteit heeft met onderwijs, is bij Zijlstra de affiniteit met cultuur minder duidelijk. Gaat hij er van meet af aan - nog zonder kennis van zaken - hard tegenaan om het regeerakkoord hoe dan ook uit te voeren, of wil hij eerst een groter plan, een overdachte blauwdruk opstellen om ondanks bezuinigingen toch structurele vernieuwingen te realiseren?
Wij helpen hem in elk geval graag op weg op dit beleidsterrein. Juist wij kunnen hem laten zien dat cultuureducatie en -participatie dé toegangspoorten zijn tot alles wat kunst en cultuur mensen bieden kunnen.

Mijn oproep op Linked In om mee te helpen aan zo'n inwerkprogramma was niet aan dovemansoren gericht. Tientallen collega's uit het hele land reageerden enthousiast. Dinsdag komen we bij elkaar om samen een inspirerend inwerkplan te maken. En dat is hard nodig. Je hoeft er de nieuwsberichten en de opinierubriek op cultuurnetwerk.nl maar op na te lezen.
Dus we gaan aan de slag volgende week, om onze activiteiten positief voor het voetlicht brengen en te laten zien wat kunst en cultuur met mensen doen. We bevinden ons in goed gezelschap, want ook prominenten als VVD-kamerlid Miltenburg, CDA-minister Hans Hillen en VVD-coryfee Frits Bolkestein lieten al van zich horen. Ook niet-regeringspartijen vinden kunst en cultuur de moeite waard voor de samenleving. En dat geldt ook voor gesubsidieerde en niet-gesubsidieerde instellingen van CJP tot de Vereniging van Evenementenmakers. Het is duidelijk; HEEL NEDERLAND SCHREEUWT OM CULTUUR. Op zaterdag 20 november kan iedereen van zich laten horen bij voorstellingen, concerten, optochten en andere evenementen; van Groningen tot Maastricht, van Den Haag tot Winterswijk. Doe mee! We komen elkaar vast tegen, de 20ste!