Zijlstra op bezoek bij de sector cultuureducatie

Gisteren was het werkbezoek van Halbe Zijlstra een feit. Met een flinke vertegenwoordiging van het cultuureducatieve werkveld ontvingen wij de staatssecretaris van cultuur in de gastvrije Haagse Gelderlandschool. Wij lieten hem daar zien hoe het onderwijs kinderen en jongeren laat kennismaken met kunst, erfgoed en media en wat dat teweeg brengt. Lokale, provinciale en landelijke culturele en ondersteunende instellingen – zoals Kunstgebouw, SKVR en Cultuurnetwerk – presenteerden hun rol hierbij.

Met dit werkbezoek wilden we Halbe Zijlstra laten zien dat de cultuureducatieve infrastructuur een bouwwerk is waarin jarenlang flink is geïnvesteerd. En dat die nodig is om kinderen en jongeren op school – en ook daarbuiten - te helpen bij hun culturele loopbaan. Beleidsmakers, scholen en cultuurinstellingen zijn immers al decennia lang bezig om kunst- en cultuureducatie te verankeren in het onderwijs, van basisschool tot lerarenopleidingen. Daar hoort natuurlijk ook een structurele samenwerking bij tussen school en culturele instellingen. En in veel gevallen ook een kwalitatieve versteviging van het curriculum en de lesinhoud.

Het OCW-programma Cultuur en School stimuleert cultuuronderwijs aan de ruim 1,6 miljoen kinderen op circa 7.500 basisscholen en de 900.000 leerlingen in het voortgezet onderwijs. Cultuurcoaches stimuleren het aanbod van cultuur op brede scholen en vormen een brug naar culturele instellingen. Pabo's en lerarenopleidingen vo bereiden aanstaande docenten voor op hun cultuureducatieve lestaak, verankeren cultuureducatie in hun curriculum en werken samen met culturele instellingen. Basisschoolleerkrachten worden bijgeschoold tot interne cultuurcoördinator (icc'er). Inmiddels zijn bijna 4.000 icc'ers opgeleid, die samen een landelijk netwerk vormen. Centra voor de kunsten, provinciale ondersteunende instellingen en culturele organisaties verzorgen een aanbod voor het onderwijs, al dan niet op maat gemaakt.

De staatssecretaris wees op het risico van versnippering van het cultuurbudget. 'Wat heeft het veld liever, een gericht budget toegespitst op een discipline, bijvoorbeeld muziek of beeldende kunst, of budget voor losse projecten van heel veel verschillende instellingen?' Men was het erover eens dat versnippering onwenselijk is en dat het er om gaat een bepaald niveau van culturele competenties te ontwikkelen bij kinderen. Bovendien werd het aangaan van duurzame 'creative partnerships' tussen een culturele instelling en een school van groot belang gevonden.

Zijlstra voegde daaraan toe dat de focus in het onderwijs – zijn inziens terecht – nadrukkelijker komt te liggen op de resultaten. Maar dat geldt wat hem betreft net zo goed voor de kunstvakken. En creatief bezig zijn kun je volgens hem goed verbinden met taal en rekenen. 'Leraren kunnen en moeten er als team voor zorgen dat leerlingen kennismaken met kunst en cultuur.'
Daarbij merkte Zijlstra wel op dat het ministerie zal moeten zorgen voor prikkels, zodat op alle scholen structureel voldoende tijd, geld en aandacht wordt besteed aan culturele vorming.

Verder wees hij erop dat hij in het nieuwe subsidiestelsel van culturele instellingen eist dat zij beleid hebben op het gebied van cultuureducatie en publieksbereik. 'De vraag is dus hoe ik kan toetsen of culturele instellingen scholen met succes weten te bereiken.'

Zijlstra sloot de discussie af met de opmerking dat het in het onderwijs gaat om het juiste evenwicht tussen autonomie voor de scholen en accountability. Het lastige van cultuureducatie is dat effecten moeilijk meetbaar lijken. Maar het onderwijs móet aan de kerndoelen en eindtermen voldoen en daarover verantwoording afleggen.

Lees hier het volledige verslag van het werkbezoek.

Zie hier een foto-impressie (foto's Antoine Gerrits).

Meer reacties en discussie naar aanleiding van het werkbezoek op Linked In-Netwerk Cultuureducatie.