Bruggenbouwende combifuncties

In Nederland tref je, naast de vakleerkracht, de icc'er en de kunstenaar in de klas, allerlei soorten experts, zoals de cultuurintendant, cultuuraanjager, cultuurmakelaar, cultuurverkenner, cultuurcoach, cultuurscout, kwartiermaker, urban curator, community manager, mediacoach en programmamanager cultuur en ruimte. Deze begrippen staan voor bruggenbouwers, die nieuwe verbindingen leggen tussen cultuur en diverse andere partijen. Een van die bruggenbouwers is de combinatiefunctionaris, met als taak onderwijs met sport of cultuur te verbinden. Deze functie ging eind 2007 van start en krijgt steeds meer bekendheid in gemeenten, op scholen, bij verenigingen en bij culturele instellingen.

Volgens de Monitor Combifuncties Onderwijs 2011 hebben schoolbestuurders veel waardering voor de werkzaamheden van deze functionarissen. Zij krijgen bijvoorbeeld een heel goed rapportcijfer van de scholen: een 7,8. Oberon deed in opdracht van De Cultuurformatie specifiek onderzoek naar de combinatiefunctionarissen cultuur (cultuurcoaches). In Nederland zijn er momenteel 125 aan het werk. Scholen vinden dat zij vooral bijdragen aan de inhoudelijke kwaliteit van het cultuuronderwijs. Daarnaast bieden ze veel expertise en zorgen ze voor uitbreiding van het netwerk. Bovendien hebben ze een coachende rol voor leerkrachten en icc'ers. Ook leidt de aanwezigheid van een cultuurcoach meestal tot extra uren cultuureducatie op school. Voor leerlingen betekenen de activiteiten van de cultuurcoach een belangrijke eerste kennismaking met cultuur, een verdieping van kennis en vaardigheden, en een grotere maatschappelijke betrokkenheid.

Het Oberon-onderzoek is positief over de cultuurcoach en geeft constructieve aanbevelingen voor de inhoudelijke inzet ervan. Toch is het beroepsperspectief niet rooskleurig. Belemmeringen zijn vooral de beperkte financiële middelen, een beperkt aantal uren per coach en een versnippering van inzet.
De combinatiefunctie sport heeft daarentegen een steviger fundament. Minister Schippers steekt vanaf volgend jaar zelfs 70 miljoen euro extra in een vergelijkbare functionaris: de sportbuurtcoach, die naast de sportvereniging ook in onderwijs, welzijnsinstellingen of kinderopvang aan de slag kan.

Wellicht komt er nu ook ruimte voor de cultuurbuurtcoach, die meer bruggen bouwt dan enkel de brug tussen onderwijs en cultuur? We horen het op 8 december, op de vierde Nationale Kennisdag Combinatiefuncties, waar deskundigen op allerlei terreinen discussiëren over de toekomst van de combinatiefunctionaris.

Voor discussie over cultuurcoaches in het algemeen en cultuurbuurtcoaches in het bijzonder, zie het Netwerk Cultuureducatie op LinkedIn.