Bliv frivillig, og gør en forskel!

Bliv frivillig, og gør en forskel! is de slogan van het Europese jaar van de vrijwilliger in het Deens. En in het Frans is die: 'Changez les choses: devenez bénévole!' Wij zeggen: 'Vrijwilligers maken het verschil'. Volgens de cijfers van het CBS is een op de vijf Nederlanders actief als vrijwilliger. Het gaat in 2011 niet meer alleen om de mantelzorger of de lijnentrekker; je vindt vrijwilligers net zo goed in de amateurkunstensector, in een museum of in een andere culturele instelling.

De vrijwilliger maakt het verschil! Zonder vrijwilligers zou er een heleboel niet meer gebeuren. Lucas Meijs – hoogleraar vrijwilligerswerk aan de Rotterdam school of Management - rekende uit dat alle vrijwilligers in Nederland goed zijn voor 560.000 voltijdsbanen: een economische waarde tussen de 5 en 20 miljard euro! Vrijwilligers zijn ook waardevol voor de sociale cohesie in buurt en wijk, voor een soepel verloop van voorleesuren in de bibliotheek, voor het organisatiewerk van amateurkunstverenigingen, voor kunstschooldagen of rondleidingen in het museum.

Veel culturele instellingen, zoals kleinere theaters, poppodia, musea en filmhuizen, kunnen niet zonder de inzet van vrijwilligers. Ook individuele kunstenaars maken gebruik van deze groep. Vaak zijn vrijwilligers volwassenen tussen de 45 en 55 jaar en meestal zijn ze 65 en ouder. In de erfgoedsector bijvoorbeeld is driekwart ouder dan 60 jaar. Het werven van jongere vrijwilligers is een probleem, ook al worden er genoeg pogingen gedaan om jongeren aan te trekken. De amateurkunstensector kampt met een tekort aan vrijwilligers. Vooral in de disciplines beeldende kunst en instrumentale muziek wordt dit gevoeld.
Een bijzonder voorbeeld van een geslaagd vrijwilligersproject is de 11 Kernenopera van Dario Fo. Met meer dan 1.500 vrijwilligers van alle leeftijden maakte Dario Fo in twaalf maanden tijd elf opera's voor het Westland. En dit is slechts één voorbeeld.
Op de ranglijst van populair vrijwilligerswerk staat kunst en cultuur op plaats 7, de sportvereniging al jaren op nummer 1. Ik denk dat vrijwilligerswerk voor kunst en cultuur een stijger met stip is en als gevolg van het huidige overheidsbeleid misschien wel snel op nummer 1 terecht zal komen.

De grootste vrijwilligersactie van Nederland is NL DOET. Op 18 en 19 maart 2011 kan iedereen de handen uit de mouwen te steken. Een leuk voorbeeld is werken voor het afvalmuseum in Utrecht.

Zie discussie over vrijwilligerswerk en cultuureducatie op LinkedIn - Netwerk Cultuureducatie.